روش های تست قطعات الکترونیکی
مقدمه
برای تست قطعات مختلف الکترونیکی باید از ساختمان و طرز کار این قطعات آشنا و آگاه باشیم. اگر بدانیم که یک مقاومت طبق ساختمان داخلی خود در برابر جریان و ولتاژ الکتریکی چه عکس‌العملی از خود نشان می دهد در چنین مواردی می توانیم بفهمیم که مقاومت درستکار می‌کند یا خیر و مقدار ان به چه میزان است. و به چه اندازه‌ای از مقاومت الکتریکی نیازمندیم. مقاومت‌ها از روش‌های گوناگون نیز ساخته می شوند.
اما رایج‌ترین این مقاومت‌ها ساخته شده از لایه کربن با ناخالصی می باشد. و تغییر مقدار کربن مقدار مقاومت را کم یا زیاد می کند. ساختمان یک مقاومت کربنی به صورت استوانه سرامیکی که بر روی آن چند دور از لایه نازک کربن ناخالص پیچیده شده‌است و سپس بر روی آن نیز ماده سرامیکی قرار داده شده است. و در آخر کدهای رنگی واقع شده اند. برای صحت در تست این نوع مقاومت باید قطعی در لایه کربن به وجود نیامده باشد با اهم متر می توان اندازه مقاومت ها را مشاهده کرد و با کد رنگی درج شده بر رویشان مقایسه کرد و اندازه صحیح آن را سنجید . برای اینکار پراب های مولتی متر را بر روی پایه های مقاومت قرار داده و مقدار را از صفحه مولتی متر مشاهده کنید مقدار مشاهده‌شده باید حدود اندازه بدست آمده از کدهای رنگی آن مقاومت باشد . روش خواندن کدهای رنگی مقاومت ها در مقالات زیادی آمده است که ما در این‌جا ذکر نمی‌کنیم.
اما همیشه کدهای رنگی مقاومت ها معلوم نیستند و گاهی از شدت سوختن، مقاومت ها سیاه می شوند. و رنگ‌ها نامعلوم هستند .در چنین مواردی چند راه وجود دارد تا مقدار مقاومت سوخته شده را شناسایی کنیم.
1- بررسی جایگاه مقاومت سوخته شده و تخمین مقدار آن براساس روش طراحی آن مثلاً اگر مقاومت بیس ترانزیستور سوخته باشد شما می‌توانید با مشاهده ولتاژ بیس ترانزیستور در دیتا شیت آن ترانزیستور و داشتن حدود ولتاژ قبل از مقاومت بیس مقدار مقاومت را حساب کنید. اگر ولتاژ بیس ۹ ولت باشد و ولتاژ قبل مقاومت بیس ۲۴ ولت باشد افت ولتاژ ، ۱۵ ولت داریم. جریان عبوری برای راه‌اندازی مثلا ترانزیستور ۱۳۰۰۳ طبق نوع ترانزیستور در دیتا شیت حداقل یک میلی آمپر ذکر شده است . حدود مقاومت بدست آمده می‌تواند در حد ده کیلو اهم باشد . یا در منابع تغذیه سوئیچینگ مقاومت جریان سورس ماسفت امکان سوختن زیادی دارند یا مقاومت‌های اطراف ای سی . می توان با بررسی دیتا شیت ای سی ، حدود مقاومت را بدست آورد.
2- راه دیگر تشخیص مقاومت سوخته شده می توان از طریق روش خراش سطح مقاومت سوخته شده باشد و رسیدن به ناخالصی مقاومت سپس گرفتن مقدار مقاومت است . برای این منظور مقاومت را از وسط خراش می دهیم تا روکش سرامیکی برداشته شود و یک سر اهم متر را به یک پایه و سر دیگر را روی وسط مقاومت قرار می دهیم و حرکت میدهیم ، تا مقداری از مقاومت نمایش داده شود. مقدار بدست آمده را در ۲ ضرب می کنیم تا مقدار کل بدست بیاید . اگر مقدار در رنج استاندارد مقاومت های موجود در بازار نبود مقدار بالاتر رنج موجود را انتخاب میکنیم مثلا اگر مقدار مقاومت با مولتی متر ۲۵ بدست آمد در ۲ ضرب میکنیم که عدد ۵۰ دست میاید . چون این رنج استاندارد مقاومت های عمومی نیست مقدار ۵۶ اهم را قرار میدهیم. ۳- راه دیگر فهمیدن مقدار مقاومت سوخته شده از طریق مقایسه با برد مشابه می باشد باید توجه داشت که سعی کنید از بردهایی که سالمن برای تعمیرات نزد شما می‌آیند عکس داشته باشید شاید روزی به کار شما بیاید چهار راه دیگر بررسی شماتیک برد مورد نظر می‌باشد مثلاً در تعمیرات منابع تقسیم می‌توانید با جستجو در اینترنت ، شما به شماتیک های مشابه دست پیدا کنید با بررسی شماتیک مد نظر می توانید مقدار مورد نظر را پیدا کنید .
نکته :
گاهی اوقات باید ترکیبی از راهکارهای بالا استفاده کنید تا بتوانید مقدار مقاومت سوخته شده را پیدا کنید بعضی مواقع مقدار مقاومت در زیر آن مقاومت نوشته شده است در تشخیص مقاومت‌های اس ام دی سوخته‌شده ، کمتر سیاه شدگی اتفاق می افتد و اکثراً با یک خال سیاه ، قطع شدگی کوچکی ایجاد می شود. در صورت سوختگی امکان خراش مقاومت نیست . چون مقاومت‌ها به دلیل کوچکی و ظریف بودن ، خرد می شوند و لایه‌های کربن ناپیداست. روش دیگر نیز قرار دادن مقاومت متغیر است مثلا پتانسیومتر و تغییر آن تا رسیدن به حد صحیح مقاومت این روش برای مداراتی است که توان مصرفی پایینی دارند و از برق ۲۲۰ شهر یا ۳۱۰ ولت دی سی بعد از پل دیود ها و یکسوسازها، استفاده نمی‌کنند.، مثلا در مدار زنگ آیفون یا تلفن یا مدارات فرکانسی مثل رادیو یا گیرنده و فرستنده ها است.
